Trądzik Różowaty: Kompleksowy przewodnik dla kosmetologów

Trądzik różowaty (rosacea) to przewlekła choroba skóry, która dotyka miliony ludzi na całym świecie. Charakteryzuje się zaczerwienieniem, widocznymi naczynkami krwionośnymi oraz często występującymi grudkami i krostkami na twarzy, ale to już z pewnością wiecie.

Doskonale nam znany, a dla wielu z nas stanowi prawdziwą zmorę. Zdarza się, że w chwilach zwątpienia pytamy samych siebie: “Czy naprawdę jestem dobrym kosmetologiem, skoro moje metody czasami zawodzą w walce z tym uporczywym schorzeniem?”

Jako doświadczony kosmetolog doskonale rozumiem, jak istotne jest poznanie tej choroby i rekomendacja odpowiednich metod pielęgnacji. Dlatego postanowiłam napisać ten artykuł, mając nadzieję, że pomoże on Wam dostrzec zupełnie inną stronę trądziku różowatego.

Przyczyny trądziku różowatego

Trądzik różowaty nie ma jednej, jasno określonej przyczyny. Wpływa na niego wiele czynników, a uważa się, że rosacea wynika z kombinacji czynników genetycznych, środowiskowych i immunologicznych. 

Szczególną uwagę warto zwrócić na cztery główne hipotezy dotyczące powstawania trądziku różowatego:

• Zaburzenia naczyniowe

Według tej hipotezy u osób z rosacea występuje nadmierne pobudzenie naczyń krwionośnych, spowodowane dysfunkcją mechanizmów termoregulacji, co prowadzi do nasilonych objawów rumienia oraz trwałego rozszerzenia drobnych naczyń charakterystycznych dla tej choroby.

• Zaburzenia reakcji immunologicznej

Ta teoria sugeruje nieprawidłową, patologicznie uwarunkowaną odpowiedź wrodzonego układu odpornościowego, który reaguje na bodźce, takie jak czynniki wywołujące trądzik różowaty, np. tarcie skóry czy stosowanie silnych kwasów. 

Bodźce te mogą prowadzić do zwiększonej produkcji katelicydyn w skórze co objawia się zwiększeniem stanu zapalnego na skórze.

• Zaburzenia mikrobioty skórnej

To kolejna hipoteza, która podkreśla, że nieprawidłowa funkcja mikrobiomu skóry może być związana ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia rumienia i stanu zapalnego skóry.

• Rola mikroorganizmów

Chodzi o mikroorganizmy skórne, takie jak Demodex oraz bakterie, w tym szczególnie Rosacea-associated microbiota (bakterie związane z trądzikiem różowatym takie jak Helicobacter pylori czy Staphylococcus epidermidis). Odgrywają one istotną rolę w patogenezie trądziku różowatego. Zwiększona obecność tych mikroorganizmów może prowadzić do dysbiozy mikrobioty skórnej, co z kolei może przyczynić się do nasilenia stanu zapalnego, zwiększenia naczyniowego rumienia oraz powstawania pęcherzyków i grudek charakterystycznych dla trądziku różowatego. 

Ponadto, reakcje immunologiczne na te mikroorganizmy mogą prowadzić do dalszej eskalacji stanu zapalnego skóry.

Wszystkie cztery hipotezy opierają się na stanie zapalnym skóry. Co ma na to szczególny wpływ? Przede wszystkim nadmierne zasiedlenie: 

– bakteryjne,
– roztoczami,
– lub grzybicze, charakterystyczne dla trądziku.

Objawy trądziku różowatego najczęściej zgłaszane przez klienta

W kontekście diagnozowania trądziku różowatego, słuchanie klienta jest kluczowym elementem procesu. Wielu klientów może przedstawić subiektywne odczucia i doświadczenia, które są niezwykle cenne dla dokładnej diagnozy.  Musimy zrozumieć ich obawy, oraz reakcje na różne czynniki, takie jak produkty kosmetyczne czy zmiany środowiskowe.

Słuchanie klienta pozwala nam na lepsze zrozumienie specyfiki ich skóry oraz przebiegu trądziku różowatego. To może prowadzić do bardziej trafnych diagnoz i skuteczniejszych strategii leczenia. Ponadto, klienci często dostarczają nam cennych wskazówek dotyczących tego, co działa lub nie działa dla ich skóry. W kontekście rosacea jest to bardzo częsta sytuacja. To co sprawdziło się u jednego klienta, zwykle nie może być powielone u kolejnego, bo w najlepszym przypadku po prostu na niego nie działa. Szablonowe procedury muszą ustąpić personalizowanym rozwiązaniom.

Wnioski wyciągnięte ze słuchania mogą również posłużyć do lepszego zrozumienia różnorodności objawów trądziku różowatego oraz jego wpływu na jakość życia klienta. 

Które zatem objawy najczęściej zgłaszają klienci? Oto niektóre z nich:

Predyspozycje do Trądziku Różowatego

Genetyka

Rozpocznijmy od genetyki, która pełni istotną rolę w predyspozycji do trądziku różowatego. Badania wskazują, że osoby z historią rodzinną tego schorzenia mają większe ryzyko jego wystąpienia. Dziedziczne skłonności do nadreaktywności naczyń krwionośnych oraz podatność na stany zapalne mogą sprawić, że skóra staje się bardziej narażona na rozwój tej choroby zapalnej w przyszłości.

Płeć

Grupą bardziej narażoną na występowanie trądziku różowatego są kobiety, jednakże doświadczanie go przez mężczyzn może przynieść większe wyzwania wyzwania w gabinecie.Mężczyźni często prezentują bardziej zaawansowane objawy tej dolegliwości, co utrudnia diagnozę i leczenie. Dodatkowo, są bardziej podatni na rozwój przerostów skórnych, co może wymagać bardziej zindywidualizowanego podejścia do terapii. Dlatego też, jako doświadczeni kosmetolodzy, musimy być świadomi tych różnic i podejmować starania, aby dostosować nasze strategie terapeutyczne do specyficznych potrzeb każdego klienta, niezależnie od płci.

Fototyp skóry

Osoby o fototypie I i II, charakteryzujące się jasną karnacją i skłonnością do oparzeń słonecznych, mogą być bardziej podatne na rozwój stanów zapalnych w tym trądziku różowatego.Ich  wysoka wrażliwość skóry na działanie promieni UV oraz skłonność do rumienia sprzyjają  nasilaniu się objawów rosacea.

Wiek

Wiek to kolejny czynnik mający kluczowe znaczenie. Trądzik różowaty zazwyczaj manifestuje się między 35. a 50. rokiem życia. Wraz z upływem lat, skóra staje się bardziej podatna na szereg czynników, takich jak zmiany hormonalne, spowolnienie procesów regeneracyjnych czy nasilenie skłonności do stanów zapalnych. 

Czynniki Zaostrzające Objawy

Bardzo często zdarza się, że nasi klienci zgłaszają, iż zabiegi nie przynoszą oczekiwanych efektów. W rezultacie pojawiają się wątpliwości i brak zaufania do naszych umiejętności. Ale czy faktycznie problem pojawia się z naszego braku wiedzy i źle przeprowadzonej kuracji ? Nie zawsze! 

Istnieje wiele czynników, które mogą wpływać na nasilenie problemu trądziku różowatego pomimo zastosowanych zabiegów w gabinecie. Warto więc edukować klientów na ten temat, aby mieli pełną świadomość możliwych czynników wyzwalających i zaostrzających ich dolegliwość skórną.

Możemy wyróżnić szereg takich czynników, w tym:

– Stres;
– Stany zapalne w organizmie;
– Zażywanie używek;
– Niewłaściwa pielęgnacja skóry;
– Ekspozycja na alergeny i słońce;
– Długie i gorące kąpiele;
– Ekstremalne warunki pogodowe (gorące lub zimne powietrze);
– Spożywanie gorących i pikantnych potraw, oraz ostre przyprawy;
– Intensywny wysiłek fizyczny;
– Zmiany sezonowe, zwłaszcza wiosenne i jesienne.

Choroby współistniejące

Choroby współistniejące stanowią istotny aspekt w przypadku trądziku różowatego, często będąc jego współuczestnikiem lub objawem. Dlatego też wywiad klienta odgrywa kluczową rolę, gdyż nie będziemy w stanie skutecznie redukować trądziku różowatego ani osiągnąć jego wyciszenia, bez stabilizacji chorób współistniejących. W szczególności ważne jest dokładne wypytanie o wszelkie dysbiozy jelitowe, takie jak SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth), insulinooporność, cukrzycę oraz choroby układu moczowo-płciowego, ponieważ są one często źródłem stresu i dyskomfortu, które bezpośrednio wpływają na stan skóry. 

Dodatkowo, należy zwrócić uwagę na wszelkie niedobory witamin, zwłaszcza witaminy D3 i grupy B, choroby układu krwionośnego oraz na to, jaki wpływ mają niektóre leki na stany zapalne jak np. antybiotyki, hormony, retinoidy oraz leki immunosupresyjne. 

Jak pokonać trądzik różowaty?

Po przeprowadzeniu wywiadu i dokonaniu diagnozy wizualnej, palpacyjnej oraz za pomocą urządzeń diagnostycznych, następuje ustalenie planu działania.

Pamiętaj! Dobry kosmetolog nie ogranicza się  tylko do profesjonalnych zabiegów, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z rosacea. Twój plan działania powinien obejmować pielęgnację domową, suplementację, zabiegi profesjonalne oraz zlecenie badań laboratoryjnych.

Konieczne jest ustalenie celu, który chcemy osiągnąć razem z klientem. Stąd też mój apel do Was: nie podejmujcie decyzji na ślepo!

Zastanówcie się najpierw nad celem zabiegów, a później na tej podstawie dopasujcie odpowiednią pielęgnację domową, która będzie uzupełnieniem zabiegów odbywanych w gabinecie.  

Na jakich składnikach należy zatem się skupić? Przede wszystkim na tych o działaniu: 

ochronnym (wspomaganie bariery skórnej w zakresie lipidowym, nawilżenia, mikrobioty, utrzymania właściwego pH skóry),
przeciwzapalnym (w tym zmniejszenie aktywności skórnego układu immunologicznego),
delikatnie złuszczającym (wspomaganie regeneracji naskórka).

Dieta i suplementacja

W Twoich zaleceniach dla klientki nie może zabraknąć informacji na temat produktów, które mogą wywołać dodatkowe podrażnienie i rozszerzenie naczyń krwionośnych. Wśród tych produktów znajdują się:

– Czekolada,
– Produkty zawierające barwniki,
– Wanilia, która może aktywować określone receptory w skórze odpowiedzialne za zaczerwienienie,
– Produkty pikantne,
– Ocet, sos sojowy, curry, pieprz,
– Alkohol,
– Pomidory,
– Banany,
– Owoce cytrusowe,
– Konserwanty,
– Cukry proste i słodziki,
– Nabiał.

W kontekście suplementacji, warto zaproponować następujące suplementy: 

– Kurkumina,
– Resweratrol,
– Rutyna,
– Kwercetyna,
– Kwasu omega-3 (tutaj w dawce nawet 2500 mg/dzień),
– Witamina D,
– Prebiotyki.

Badania Laboratoryjne

Badania laboratoryjne odgrywają kluczową rolę w diagnostyce trądziku różowatego, ponieważ pozwalają nam wykluczyć inne schorzenia, które mogą naśladować jego objawy. Analiza wizualna to nie wszystko, dlatego zalecam, aby była ona poparta badaniami.

W przypadku trądziku różowatego zaleca się przeprowadzenie następujących badań:

• Markery stanu zapalnego,
• Badania mikroskopowe, na przykład na obecność Demodex brevis i folliculorum,
• Badania na obecność drobnoustrojów,
• Badania w kierunku dysbiozy jelit,
• Badania na nietolerancje histaminy,
• Badania poziomu witamin B12, B6 oraz kwasu foliowego,
• Badania na obecność insulinooporności/cukrzycy,
• Badania hormonalne, w tym tarczycowe i estrogenowe,
• Badania na podłożu immunologicznym.

Zalecane badania laboratoryjne pozwalają na kompleksową ocenę stanu zdrowia klienta i pomagają w ustaleniu skuteczniejszego planu leczenia trądziku różowatego.